Phân tích dự án Monero

Gõ từ khóa “Bitcoin” vào ô tìm kiếm google, bạn sẽ ngạc nhiên khi chưa tới 1 giây đã có hơn 5 triệu kết quả xuất hiện dày đặc trên màn hình.

Sự ra đời của Bitcoin cùng với công nghệ Blockchain đã tạo ra những thay đổi ngoạn mục trong cách mạng kỷ nguyên 4.0, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính. Chúng ta sẽ không còn phải chờ đợi nhiều ngày để xử lý giao dịch, không phải chịu phí chuyển đổi ngoại tệ khi chuyển tiền đa quốc gia, hay phụ thuộc vào các tổ chức, ngân hàng trung gian. Các giao dịch tài chính sẽ dễ dàng hơn rất nhiều với công nghệ Blockchain. Tuy nhiên, nó vẫn chưa hẳn là hoàn hảo khi còn tồn tại rất nhiều hạn chế như tốc độ giao dịch chậm, lãng phí năng lượng điện để xử lý giao dịch, không bảo vệ tính riêng tư và ẩn danh của người dùng.

Suốt thời gian qua, đã có rất nhiều dự án mới ra đời nhằm giải quyết những vấn đề này. Một số đã thành công với việc tăng tốc độ giao dịch, số khác thì với việc tiết kiệm năng lượng bằng cách thay đổi giao thức PoW bằng PoS. Ngoài ra, có một số ít tập trung vào tính riêng tư và ẩn danh cho người sử dụng, trong đó phải kể đến Monero – một dự án lâu đời đầy tiềm năng nhưng phần nào bị lãng quên bởi cơn gió ICO.

1. Vấn đề của Bitcoin, Ethereum, và các đồng tiền điện tử khác

Nào! Hãy thử tưởng tượng nếu như bất kì ai cũng có thể vào tài khoản ngân hàng của bạn và biết được bạn đang có bao nhiêu tiền, hoặc dễ dàng kiểm tra mọi giao dịch mà bạn đã thực hiện trong ngày.

Chắc chắn ai trong chúng ta đều cảm thấy không an toàn và thật khó chịu! Đây cũng chính là vấn đề mà chúng ta đang nói đến : Tính riêng tư và ẩn danh.

Ai cũng có thứ riêng tư, thầm kín cần được bảo mật và đặt lên hàng đầu, nhưng là một công dân trong thời đại kỹ thuật số, thì điều này còn khó khăn hơn nữa. Hacker có thể theo dõi mọi thông tin, dữ liệu của bất kì cá nhân nào sử dụng smartphone, laptop hoặc máy tính bảng. Vì thế, trong công nghệ blockchain, tính riêng tư và ẩn danh là một trong những yêu cầu quan trọng của tiền điện tử (electronic cash) nói chung và tiền mã hoá (cryptocurrency) nói riêng. Okamoto và Ohta (ông tổ của khái niệm tiền điện tử) từng nhắc đến một trong sáu tính chất của một đồng tiền điện tử lý tưởng phải có chính là tính riêng tư.

Một đồng tiền điện tử gọi là ẩn danh (tính riêng tư) nếu như nó thỏa mãn hai tính chất sau đây:

– Không thể truy ngược (untraceability): Từ một giao dịch trên hệ thống, không ai có thể biết được người gửi là ai.

– Không thể liên kết (unlinkability): Khi có hai giao dịch cùng gửi đến một địa chỉ, không ai trên hệ thống có thể biết được điều này ngoại trừ người nhận.

“Bitcoin và Ethereum không thoả cả hai điều kiện trên”

Mọi giao dịch gửi đi đều gắn với một địa chỉ cụ thể, từ địa chỉ này có thể biết được có bao nhiêu Bitcoin hay Ethereum trong ví của người chủ sở hữu. Khi có hai giao dịch đến cùng một địa chỉ, ai cũng có thể dễ dàng thấy được. Mặc dù địa chỉ ví không gắn với định danh người dùng một cách cụ thể, tuy nhiên bằng phương pháp thống kê đơn giản, ai cũng có thể suy ra được khả năng cao hai địa chỉ ví này là của cùng một người dựa trên lịch sử giao dịch.

2. Giới thiệu về Monero

Monero ra đời vào tháng 4 năm 2014 bởi một nhóm gồm 7 lập trình viên. Monero được xem là một bản nâng cấp của Bitcoin vì nó cũng chỉ là một hệ thống giao dịch ngang hàng (P2P) phi tập trung (decentralized) với đồng coin giao dịch có tên gọi là Monero.

Điểm nổi bật của Monero chính là đồng coin kỹ thuật số đầu tiên đảm bảo tính riêng tư cho người sử dụng.

Một vài đặc điểm cơ bản của Monero:

Monero giải quyết vấn để “không thể truy ngược” như thế nào?

– Ý tưởng của việc che giấu thông tin người gửi chính là tạo ra một tập các giao dịch ngẫu nhiên và ẩn giao dịch thật sự trong tập ngẫu nhiên đó trước khi gửi.

– Giả sử A muốn gửi 100 XMR đến B, A sẽ chọn ngẫu nhiên một nhóm người dùng khác để tạo ra một nhóm các giao dịch gửi đến B. Tất cả các giao dịch đều có thông tin gửi 100 XMR đến B. Tuy nhiên chỉ có duy nhất giao dịch của A là thật sự gửi XMR cho B, các giao dịch còn lại là ảo. Vì các giao dịch là hoàn toàn giống nhau, B sẽ không thể biết được ai là người thật sự vừa gửi XMR cho mình.

– Mô hình chữ ký vòng (One-Time Ring Signature) trong mật mã học giúp giải quyết vấn đề này.

Monero giải quyết vấn đề “không thể liên kết” như thế nào?

– Ý tưởng của việc không thể liên kết được là làm sao ẩn đi địa chỉ của người nhận nhưng người nhận vẫn có thể nhận và sử dụng được Monero.

– Giải pháp đó là người gửi sẽ gửi 100 XMR đến một địa chỉ ngẫu nhiên hoàn toàn mới (chưa được sử dụng trước đó) và cung cấp thông tin để người nhận có thể tự đi tìm và sử dụng được 100 XMR trong địa chỉ đó. Lưu ý địa chỉ này chỉ có thể dùng một lần duy nhất cho nhận và gửi.

– Bằng một số thuật toán trong mật mã học (mô hình trao đổi khóa Diffie-Hellman, thuật toán mã hoá dữ liệu bằng đường cong Elliptic), A sẽ gửi 100 XMR đến một địa chỉ hoàn toàn mới, gọi là địa chỉ ‘stealth address’ (tạm dịch: địa chỉ ẩn). Chỉ có B, người đang giao dịch với A, và đang sở hữu khoá bí mật tương ứng với địa chỉ ẩn trên mới có thể tìm đến địa chỉ ẩn này và sử dụng 100 XMR đang có trong đó. Việc trao đổi khoá giữa A và B để sử dựng XMR trong địa chỉ ẩn được thực hiện qua mô hình trao đổi khóa Diffie-Hellman.

3. Lịch sử phát triển dự án Monero

Đội ngũ phát triển:

Monero được phát triển bởi một đội ngũ gồm 7 thành viên, trong đó có 2 nhân vật tiết lộ danh tính và 5 nhân vật được biết đến với biệt danh. Người đứng đầu cũng là phát ngôn viên của dự án Monero là Riccardo Spagni. Ngoài 7 thành phần chủ chốt, Monero còn có một cộng đồng lập trình viên khá đông và năng động. Có thời điểm lên tới 400 thành viên cùng đóng góp mã nguồn cho dự án Monero. Đây là một trong những yếu tố làm nên sự thành công của Monero cho đến thời điểm hiện tại.

Ngoài cộng đồng là các nhà phát triển dự án. Monero còn có một trung tâm nghiên cứu với tên gọi là “The Monero Research Lab”. Trung tâm này được xây dựng từ sự tình nguyện của cộng đồng, là các nhà khoa học và nghiên cứu thiên về hướng học thuật. Chính cộng đồng này đã giúp và đóng góp rất nhiều vào việc nâng cao tính ẩn danh của hệ thống.

Quá trình phát triển:

Monero ra mắt năm 2014 trên diễn đàn Bitcointalk với tên gọi ban đầu là Bitmonero (Bit trong từ Bitcoin và Monero trong quốc tế ngữ (Esperanto) nghĩa là Coin). Mục đích ban đầu là cải tiến về thời gian và phần thưởng khi thêm block mới của dự án Bytecoin. Tuy nhiên, ý tưởng này không được cộng đồng đón nhận. Năm ngày sau, Johnny Mnemonic và các cộng sự đã tiếp quản dự án và đổi tên thành Monero.

2014 – 2016, với tính ẩn danh trong giao dịch, Monero được sử dụng rộng rãi trong thế giới ngầm. Nhờ đó, đồng tiền này có sự tăng trưởng vững chắc trên thị trường.

2017 là một năm nhiều sóng gió với Monero. Vào tháng 1-2017, tính riêng tư của Monero được tăng cường bằng cách áp dụng một thuật toán được phát triển bởi Gregory Maxwell trên nền tảng Bitcoin. Tháng 4-2017, có đến 3 vấn đề về tính ẩn danh của Monero được báo cáo. Chủ yếu liên quan đến tính ngẫu nhiên của thuật toán chữ ký vòng. Nhóm phát triển của dự án cùng với Monero Research Lab đã giải quyết các vấn đề liên quan đến chúng bằng bản nâng cấp đã công bố vào tháng 1-2017.

Từ năm 2018 đến nay, đội ngũ phát triển của Monero vẫn tích cực làm việc. Tháng 4-2018, Monero được nâng cấp lên phiên bản 7 nhằm mục đích kháng Asic trước sự kiện Bitmain tung ra máy đào Antminer X3 cho các đồng tiền chạy thuật toán băm CryptoNight. Cùng thời gian đó, đội ngũ cũng đề xuất cải tiến thuật toán Proof-of-Work (PoW) để hỗ trợ các giao dịch xuất phát từ ví cứng. Đến tháng 6-2018, Monero chính thức xuất hiện trên ví cứng Ledger.

4. Giá trị của đồng Monero

Nếu xét về tiềm năng của dự án, Monero rõ ràng có một tiềm năng rất lớn khi các giao dịch tài chính ẩn danh ngày càng phổ biến và quan trong. Tính đến nửa đầu năm 2018, 44% các cuộc tấn công bằng mã độc Ransomeware đòi tiền chuộc dữ liệu được yêu cầu thanh toán bằng Monero. Vì chưa có nhiều dự án hỗ trợ tính ẩn danh này (ngoại trừ Zec và Dash), Monero vẫn rất hứa hẹn trên con đường trở thành ông vua của giao dịch ẩn danh trong thế giới tiền mã hoá.

Một yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến giá trị đồng Monero đó là hệ sinh thái của thợ đào. Monero được phát hành dưới dạng phần thưởng cho các thợ đào trong thuật toán Proof-of-Work (PoW) để xác minh giao dịch. Hiện tại và tương lai, Monero không hỗ trợ các máy đào Asic và liên tục cập nhật phần mềm để kháng Asic. Do đó, hệ sinh thái của thợ đào tương lai vẫn ổn định và không bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, Monero đang có một cộng đồng quan tâm rất lớn. Hơn 141,000 người theo dõi trên diễn đàn Reddit, trung bình hơn 10 chủ đề thảo luận được đăng hàng ngày. Kênh Twitter của Monero có hơn 300,000 người theo dõi. Thêm vào đó, Monero còn sở hữu một cộng đồng hỏi đáp Stack Exchange cho riêng mình. Chính vì nhận được sự quan tâm lớn từ cộng đồng, Monero vẫn đang giữ được vị thế top 10 trên bảng xếp hạng Coin Market Cap mặc dù thị trường tiền mã hoá đang hạ nhiệt rất nhiều so với thời điểm năm ngoái.

5. Kết luận

Hiện tai, Monero đang là ông vua trong cung cấp dịch vụ giao dịch ẩn danh. Với đội ngũ phát triển dự án giàu kinh nghiệm, một trung tâm nghiên cứu gồm nhiều chuyên gia và các nhà khoa học, và một cộng đồng người dùng năng động, Monero hứa hẹn là một đồng coin tốt để nắm giữ lâu dài.

Vì là giao dịch ẩn danh nên chắc chắn Monero sẽ bị ảnh hưởng bởi các quy định từ chính phủ các quốc gia. Việc chấp nhận hay không chấp nhận Monero cũng không phải là điều quan trọng vì bản chất tiền mã hoá là thoát khỏi sự kiểm soát của ngân hàng, chính phủ và các tổ chức tập trung.

Hiệu Trần

? Trang chủ: https://getmonero.org/

? Reddit: https://www.reddit.com/r/monero

Tham gia ngay Telegram Channel, theo dõi Facebook, Twitter và Medium của PrimeICO để cập nhật thông tin về những dự án ICO mới nhất!

* Thông tin trong bài viết chỉ mang mục đích chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên đầu tư. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư.